Plaunkimilər

Plaunkimilər(qurdayağı)-psilofitlərdən əmələ gəlmişdir.300 milyon il bundan qabaq geniş yayılmışlar.İndi əsasən iynəyarpaqlı meşələrdə olur.Plaunlar nadir bitkilər sayılır.Ona görə də bəzi növləri "Qırmızı kitaba" salınıb.
Əsas əlamətləri

• Yerə sərilən ,çoxillik ot bitkiləridir.
• Budaqlan zoğlarında xırda sıx yarpaqlar yerləşir.
• yarpaqlar müxtəlif formada -tikan,oval,biz formada olur.
• yarpaqlar gövdə üzərində növbəli,topa ilə və qarşı-qarşıya düzülür.
• Əlavə kökləri var
• Zoğların yuxarı hissəsində spor daşıyan sünbülcüklər yerləşir.
• Qeyri cinsi çoxalma -sporlarla gedir.
• Qeyri -cinsi çoxalma-qoca gövdələr quruyan zaman cavan gövdələr üzərində əlavə köklərin əmələ gəlməsi ilə başlayır.
• Qeyri-cinsi nəsil(sporofit) cinsi nəslə(qametofit) nisbətən üstünlük təşkil edir.

Plaunların çoxalması
Sporangilərdə sporlar yetişir(1neçə aya hətta ilə qədərki müddətdə)Sporlar açıq sarı rəngdə olur və küləklə yayılır.Əlverişli şəraitdə cücərir.Bu ilk cücərti -protal adlanır.Protalın alt hissəsində -rizioidlər əmələ gələrək onu torpağa bərkidir,üst hissəsində isə cinsi orqanlar(antredi və arxeoqoni) əmələ gəlir və suyun nəticəsində mayalanma baş verir.Mayalanmadan-ziqot,ziqotdan -rüşeym,rüşeymdən-kiçik plaun inkişaf edir.

Plaunkimlərin 2 sinfi var.

1.Plaun (Lycopsida) bərabərsporlular

2.İzoet (Isoetopsida) müxtəlifsporlular

Plaunların əhəmiyyəti

• Sporların uşaqlar üçün dərman hazırlanır.
• Sarı və yaşıl rəng almaq üçün sənayedə istifadə olunur.