Çoxalma Ontogenez məsələləri

 1.Öz-özünə tozlanan diploid(2n) bitkinin kök,gövdə,yarpaq və endosperm hüceyrələrində xromosomların cəmi 162 olarsa onda,bu bitkinin spermində neçə xromosom olar?

İzahı:

kok 2n +govde 2n+ yarpaq 2n+ endosperm 3n=162;

9n=162;

n=18; spermide xromosom sayi n oldugu ucun cavab:18

2.Əgər hüceyrələrin sayı n onların hər birində xromosomların diploid dəsti x-dirsə,bu hüceyrələrin meyoz bölünməsindən əmələ gəlmiş hüceyrələrdə cəmi neçə xromosom olar?

Həlli:

2nx

3.Xromosom dəsti tetraploid olan (4n) çiçəkli bitkinin tozcuğundakı spermlərin xromosom dəstlərinin cəmi neçə olar?

 

Həlli;

 2n xromosom dəstinə malik bitkidə 2 sperm olur.Hər birinin də xromosom dəsti haploid yəni n olur.Deməli,

2n_______________n+n(2n)

4n_______________x

     x= 4n

4.Öz-özünə tozlanan tetraploid (4n) bitkinin mayalanmadan bilavasitə sonra rüşeym kisəsində olan hüceyrənin xromosom dəstlərinin cəmi neçəyə bərabər olar?(rüşeym kisəsinə 2 sperm daxil olmuşdur)

Həlli :

2n bitkidə=  mayalanmdan öncə xromosom dəstləri belə olur.

n- yumurtahüceyrə

n sperm ( 2 ədəd sperm olduğundan n+n=2n)

2n -mərkəzi hüceyrə

Mayalanmdan sonra 

yumurtahüceyrə+sperm=n+n=2n

Mərkəzi hüceyrə +sperm=2n+n= 3n

2n+3n=5n

yəni Diploid bitkidə   2n_________________5n

                                    4n_________________x

                                     x=10 n

5.Tetraploid bitkidə  çiçəkli bitkinin öz-özünə tozlanması zamanı  endosperm hüceyrəsondə xromosom dəsti "Y" qəbul edilərsə ,bu bitkinin sperminin və mərkəzi hüceyrəsinin xromosom dəsti necə olar?

Bilirik ki endosperm =mərkəzi hüceyrə+sperm=2n+n=3n

Diploid bitkidə(2n) mərkəzi hüceyrə 2n, və spermlər də n+n= 2n olur.

Demək ki 2n birkidə_________________4n

                 4n_______________________x

                  x=4n mərkəzi hüceyə 

               

                 2n bitkidə __________________2n sperm

                  4n_________________________x

                     x=4n sperm

Demək 4n bitkidə endosperm=4n+2n=6n olar.

Şərtə görə 6n=Y

 1) 6n_______________________Y

   2n______________________x

    x=2ny:6n= y:3  sperm

2.) 6n___________________y

      4n___________________x

         x=4ny:6n=2y:3 mərkəzi hüceyrə

6)Əgər hüceyrələrin sayı n,onların hər birində xromosomların diploid dəsti x-dirsə,bu hüceyrələrin meyoz bölünməsindən əmələ gəlmiş hüceyrələrində  cəmi neçə xromosom olar?

Həlli:

Meyozda hecyrələr 4 dəfə artdığından n=4n olur,xromosom sayı isə 2 dəfə azaldığı üçün x:2 olur.

4n*x:2=2nx

7.Toyuğun qametində autosom xromosomların sayı 38 dir.Bu fərdin somatik hüceyrəsinin xromosom dəsti neçə olar?

Həlli:

Qamet+n

n= 38 autosomdur+1 cinsi xromosom =39

Somatik hüceyrə 2n olduğundan , 2*39=78 xromosom

78xromosomum 76 sı autosom,2si isə cinsi xromosomdur.(XY)