Genetika məsələləri

 1.Müəyyən bir məməli növündə X xromosomu ilə ilişmiş və rüşeymin sorulub məhv olmasına gətirirb çıxaran ressesiv bir gen var.Bu geni daşıyan dişi fərd ilə sağlam erkək fərdin çarpazlaşmasından alınan nasılda neçə erkək neçə dişi olar?

İZAHI: Xəstəlik iki ressev gen bir ziqota düşəndə biruzə verir və bu fərdlər ölür

Əgər daşıyıcı dişi fərdlə sağlam erkək fərd çarpazlaşarsa, alınan nəsilldə dişi və erkək fərd nisbəti belə olacaq.

XX sağlam qadın , Xx daşıyıcı qadın, Xy sağlam kişi, x y xəstə kişi . Nəticədə alınan fərdlər 2 dişi : 1 erkək olacaq.

2.Alkoptnuriya xesteliyi qigirdaq toxumalarinin renglenmesi ve qlevilesmesi, sidiyin suretle turqunlawmasi ile xaretkterize olunur. 
Qocaqliq dovrunde bu anomaliya zamani artirt baw verir. Bu xestelik autsom ressesiv elamet kimi nesle otrulur. Xestleiyin rsatgelme tezliyi 1:100000e beraberdi. Populyaisyada olan hetreoziqotlarin miqdarini hesablayin. 

İzahı:resessiv elemet kimi ötürülürse,aa ve ya q kvadratı =1/100000 burada tam reqem çıxmayacaq.q^2=0,00001

q~0,00316
P~1-0,00316=0,99684
2Pq=2*0,99684*0,00316=0,00630=0,63%

3.2000 fərddən ibarət bir populyasiyada erkək və dişi fərdlərin sayı bərabərdir. Əgər bu populyasiyada X xromosomu ilə ilişikli olan a resessiv geninin rastgelme tezliyi 0,2 % dirsə, bu populyasiyada neçə xəstə fərd olar?

İzahı:

Burda rastgelme tezliyi 0.2dir,yeni her 10X xromosomundan biri xesteliyi dasiyir,ve kisilerde cinsi xromosomlar XY olduguna gore 1000 neferden 1000×2÷10=200 neferi xesteliyi dasiyir.Xestelik ressesivdir,yeni qadinlarda uze cixmasi ucun her iki X xromosomu xesteliyi dasimalidir.Genotip XX seklinde olduguna gore bunu X² da yaza bilerik.Yeni iki xeste genin bir araya gelme ehtimali (2/10)²=4/100-dur.Yeni 1000 qadindan 1000×4÷100=40 neferi xestedir.Umumi 200+40=240