Çox qədim zamanlardan insanlar heyvanların davranışı haqqında bilikləri əldə etməyə çalışmışlar.İnsanların heyvanların davranışını öyrənməsinə səbəb həm heyvanları tanımaq həm də onlarlın xüsusiyyətlərini elmi cəhətdən araşdırmaq idi.
Ev heyvanlarını yetişdirən insan onlarla birlikdə qarşılıqlı əlaqələrinin qanunauyğunluqlarından baş çıxarmalı idi.Bunları öyrənən insan tədricən heyvanları əhilləşdirməyi və təlim verməyi öyrənirdi.Vəhşi heyvanları əhilləşdirən insanlar davranışın irsi əsasları haqqında ilkin məlumatlar əldə etdilər.
Tədricən məlum olduki bəzi heyvanlar havanın dəyişməsinə çox həssasdı.
Məsələn:Qaranquşlar yağışqabağı yerə çox yaxın məsafədən uçur.
Ev heyvanlarını yetişdirən insan onlarla birlikdə qarşılıqlı əlaqələrinin qanunauyğunluqlarından baş çıxarmalı idi.Bunları öyrənən insan tədricən heyvanları əhilləşdirməyi və təlim verməyi öyrənirdi.Vəhşi heyvanları əhilləşdirən insanlar davranışın irsi əsasları haqqında ilkin məlumatlar əldə etdilər.
Tədricən məlum olduki bəzi heyvanlar havanın dəyişməsinə çox həssasdı.
Məsələn:Qaranquşlar yağışqabağı yerə çox yaxın məsafədən uçur.
kertenkeleler zeif yeraltı təkanları hiss edirlər-yaxınlaşan zəlzələnin əlamətlərini hiss edirlər
Heyvanların davranış xüsusiyyətlərini etologiya (yun.etos-vərdiş,xarakter loqos -elm deməkdir) oyrənir.
Heyvanların davranışı sonsuz dərəcədə müxtəlif və mürəkkəbdir.Bu formalardan baş cıxarmaqda insana müxtəlif təsnifatlar yardımçı olur.Bunlardan biri instinkt xüsusiyyətidir.İnstinkt-bir növün fərdlərində xüsusi təlim keçmədən formalaşan davranış formasıdır.Alimlər müəyyən ediblər ki instinktlər təbii seçmə yolu ilə əmələ gəlib.İnstinkt hərəkətlər formasına görə dəyişməzdir.Məsələn: Pişiklər fəsiləsinin nümayəndələrinin hamısı yırtıcıdır.Ev pişikləri və onların vəhşi qohumları harda yaşamalarından,yaşlarından və fərdi xüsusiyyətlərindən asılı olmayaraq ovlarını eyni usulla -boyunlarını xüsusi şəkildə dişləməklə öldürür.Bu əlamət davamlıdır və pişikkimilər fəsiləsi üçün vizitkart rolunu oynayır
Quşlarda isə böyük əksəriyyəti (göyərçinkimilər xaric) suyu əvvəlcə ağzına alır,sonra başlarını geri əyərək onu udurlar.
İtlerde duşunceli failiyyet var?
YanıtlaSil