28 Nisan 2017 Cuma

Çılpaqtoxumlular şöbəsi

Çılpaqtoxumlular- 750 növü var.Bu adı toxumlarının çılpaq halda qulcuqların qoltuğunda yerləşdiyi üçün almışdır.İlk iynəyarpaqlı bitkilər Palezoy erasının Daş -kömür dövründə yaranıb.


Əsas xüsusiyyətləri


  • Ali toxumlu bitkilərdir.
  • İlk dəfə bunlarda əsas kök və toxum əmələ gəlirb.
  •  Ağac və kol şəklində olurlar. Ot şəkilli növü yoxdur.
  • Soyuq və mülayim iqlimdə, yüksək dağlarda  yayılmış və həmişəyaşıl meşələr əmələ gətirmişlər.
  • Birevli bitkilərdir, 
  • Yarpaqları iynə və pulcuqşəkillidir,GİNKOSAQOVNİKLƏRDƏ-da isə enliyarpaqlıdır.
  • Yarpaqlar qışda tökülmür.
  • Toxum vasitəsilə çoxalırlar. 
  • Hər toxumun üzərində qanadcıq olur.
  • Toxumlar qanadcıqların köməyi ilə külək vasitəsilə yayılırlar.
  • Külək vasitəsilə çarpaz tozlanırlar. 
  • Çarpaz tozlanma adlanan proses may ayında gedir.
  • Mayalanma sudan asılı deyil.
  • Mayalanma hərəkətsiz erkək qametlər- spermlər vasitəsi ilə gedir.
  • Endosperm ancaq ana orqanizmin xüsusiyyətlərini daşıyır.
  • Meyvələri  və çiçəkləri olmur.
  • Çılpaqtoxumlulardan şamlar və sərvlər fəsiləsinin nümayəndələri geniş yayılmışdır.
  • Govdəsində qabıq hissə nazik ,oduncaq hissə isə qalındır.Özək də zəif inkişaf edib.
  • Oduncaq əsasən dayaq və ötürücü funksiya daşıyan ölü hüceyrələrdən təşkil olunub.
  • Bəzi növlərin qabıq və oduncağında içərisi efir yağları və qətranla dolu kanallar var.Bu maddələrin buxarlanması  ətrafa xöş iy  verir,bakteriyalara isə öldürücü təsir edir.
  •  Dünyanın ən hündür, yoğun və uzunömürlü ağacı sekvoya (mamont ağacı) da çılpaqtoxumlulara mənsubdur.

Erkək qozanın təsviri
Dişi qozanın təsviri
Dişi qozanın növləri
Çoxalması

Çılpaqtoxumluların müqayisəsi
1.Şam ilə Küknarın müqayisəsi
2.Ardıc ilə Sərvin müqayisəsi

1 yorum: